In deze tijd, waarin de panelen schuiven en het maatschappelijk, economisch speelveld sterk verandert, valt mij op dat er binnen organisaties nog maar weinig strategische keuzes worden gemaakt. Belangrijke, impact hebbende, besluiten worden naar de toekomst geschoven, terwijl er wel allerlei dagelijkse, operationele maatregelen worden genomen. Hoe komt dat? Verandert er zoveel dat men eerst alle ontwikkelingen wil afwachten en overzien, alvorens keuzes te maken?
Ik denk dat het antwoord veel eenvoudiger is. In de afgelopen decennia is het aandeel “management” in de top enorm toegenomen en dat is helaas ten koste gegaan van het aandeel “leiderschap”. Veel directieleden en bestuurders hebben hun functie en positie terecht verdiend door heel hard te werken, door te snappen hoe de hazen lopen, door de belangen van alle stakeholders goed te behartigen en door hun managementteams op één lijn te houden. Dit zijn uiterst waardevolle competenties, maar kunnen een aantal essentiële leiderschapscompetenties enorm in de weg zitten. Denk aan het ontwikkelen van een lange termijnvisie, het maken van strategische keuzes, het stellen van werkbare kaders of het nemen van besluiten als de rest van het MT blijft wikken en wegen. Dit zijn voor de rest van de organisatie zeer belangrijke aspecten van leiderschap.
Leiderschap is daarom ook veel meer dan een sterke persoonlijkheid. Het gaat om werken volgens een lange termijnvisie en het hebben van een ambitie voor de toekomst. Het omvat het maken van strategische keuzes en het creëren van omstandigheden en kaders waarbinnen de organisatie zich kan ontwikkelen. Belangrijk is ook dat er besluiten worden genomen die niet een consensus-dingetje zijn binnen een MT, maar houtsnijden en de organisatie vooruithelpen. Daardoor ontstaat er binnen organisaties vertrouwen in de toekomst en ervaart men rust en veiligheid, waardoor de samenwerking met en tussen medewerkers enorm toeneemt en men de schouders eronder zet. En dat is waar leiderschap om draait; een organisatie met je meenemen.
Betekent dit dat ik pleit voor andere mensen aan de top? Nee, integendeel. De huidige topmanagers hebben in het algemeen laten zien dat zij gekwalificeerde managers zijn en hebben hun sporen verdient. Maar ik nodig hen wel uit om nu ook energie en aandacht te gaan besteden aan de ontwikkeling van die andere competenties, die van leiderschap. Menige organisatie zit hierop te wachten en medewerkers zullen het met vreugde en respect begroeten.